ไหว้เช็งเม้ง ทำไมต้องไหว้เดือนเมษา เดือนหนึ่งที่อากาศร้อนตับแตก

ฤดูร้อนของไทย เริ่มต้นประมาณกลางเดือนกุมภาพันธ์-กลางเดือนพฤษภาคม อากาศร้อนอุณหภูมิระหว่าง 35-39 องศาเซลเซียส และวันที่อากาศร้อนจัดอุณหภูมิอาจสูงกว่านั้น อากาศร้อนเสียขนาดนี้ ถ้าเป็นไปได้ก็ควรอยู่ในอาคาร หรือที่มีร่มเงาบังแดด แต่ช่วงที่อากาศร้อนโหดๆ นั้น ทำไมไป “ไหว้เช็งเม้ง” กัน 

เมื่อพูดถึง “ไหว้เช็งเม้ง” คนส่วนใหญ่มักรู้จักว่าเป็นชื่อ “เทศกาลไหว้บรรพบุรุษของคนจีน” แต่เทศกาลนี้ยังมีความหมายอื่นอีก

เช็งเม้ง เป็นชื่อสภาพอากาศปักษ์ย่อย 1 ใน 24 ปักษ์ของจีน คนจีนแบ่งสภาพอากาศตลอดปีเป็น 24 ปักษ์ โดย เช็งเม้งเป็นปักษ์ที่ 5 ซึ่งอากาศสดชื่น (清) ทิวทัศน์แจ่มใส (明) จึงได้ชื่อว่า เช็งเม้ง (清明-แจ่มใส) ซึ่งหมายถึง อากาศที่แจ่มใสงดงาม ในยุคโบราณเช็งเม้งเป็นช่วงเวลาสำคัญหนึ่งทางการเกษตร จนมีสำนวนว่า ปลูกต้นไม้ปลูกป่า อย่าให้เลยเช็งเม้ง, ปักษ์เช็งเม้ง สั่งหญิงเลี้ยงไหม จัดห้องไหม…

เทศกาลนี้เป็นเทศกาลใหญ่ของเดือนสาม (จีน) ตามปฏิทินเกษตรของจีนถือเป็นช่วงปลายฤดูใบไม้ผลิ แต่หลักอุตุนิยมวิทยาสากลถือเป็นต้นฤดูใบไม้ผลิ ต้นไม้กำลังเติบโต ดอกไม้บานสะพรั่ง อากาศสดชื่น ท้องฟ้าแจ่มใส ธรรมชาติงดงาม

จึงไม่แปลกหรอกที่เมืองจีนจะกำหนดให้ช่วงเวลาเช่นนี้ ไปปัดกวาดสุสานเซ่นไหว้บรรพบุรุษ

เท่านั้นยังไม่พอ อากาศดีขนาดนี้ ไหว้เสร็จก็จะต้องออกเที่ยวชมธรรมชาติ ที่เรียกว่า “เที่ยวสันต์” ที่ออกเที่ยวกันตั้งแต่ช่วงก่อน-หลังเช็งเม้ง 10 วัน เป็นกิจกรรมที่มีมาตั้งแต่ราชวงศ์ซ่ง (พ.ศ. 1503-1822) และที่นิยมของประชาชนทั่วไป จนจางเจ๋อตวนศิลปินผู้มีชื่อในยุคนั้น นำบรรยากาศดังกล่าวมาวาดเป็นภาพเขียน “清明上河圖 -ชมแม่น้ำยามเช็งเม้ง” ที่แสดงให้เห็นความคึกคักในการเที่ยววสันต์ ในช่วงเทศกาลเช็งเม้ง

แต่เมื่อคนจีนออกสู่โพ้นทะเล บางประเทศที่พวกเขาไปตั้งรกรากใหม่ มีสภาพภูมิอากาศที่แตกต่างไปจากเมืองจีน เช่น ประเทศไทย การ “ไหว้เช็งเม้ง” หรือไหว้บรรพบุรุษในเทศกาลนี้ จึงต้องอดทนกับอากาศที่ร้อนตับแตกด้วยเหตุนี้

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่

อ้างอิง :

ถาวร สิกขโกศล. เทศกาลจีนและการเซ่นไหว้, สำนักพิมพ์มติชน พิมพ์ครั้งแรกเมื่อ มีนาคม 2557

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 30 มีนาคม 2565

อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : ไหว้เช็งเม้ง ทำไมต้องไหว้เดือนเมษา เดือนหนึ่งที่อากาศร้อนตับแตก

ติดตามข่าวล่าสุดได้ทุกวัน ที่นี่

– Website : https://www.silpa-mag.com

2022-03-30T11:21:13Z dg43tfdfdgfd